دلایل کاهش قیمت نفت 
با تصمیم هفته گذشته اوپک، برای ثابت نگه داشتن سقف تولید این سازمان، قیمت سبد نفتی اوپک برای اولین بار در پنج سال گذشته به زیر 70 دلار سقوط کرد. از این رو اگر بگوییم عصر تازه‌ای در اقتصاد دنیا آغاز شده است، اغراق نکرده‌ایم. این شاید بهترین تعبیر از کاهش قیمت نفت در سال‌های اخیر و تاثیر آن بر اقتصاد کشورهایی باشد که به نفت وابسته هستند. اعضای اوپک آخرین بار در سال 2008 و همزمان با كاهش شديد قيمت نفت، توليد خود را كاهش داده ‌بودند.
اما در دوره جدید کاهش قیمت نفت خام از ماه ژوئن تاکنون به دلیل افزایش تولید نفت شل آمریکا و کاهش تقاضای جهانی 30 درصد کاهش یافته و به زیر 80 دلار در هر بشکه رسیده است. نفت شل نوعی نفت است که آمریکا با فناوری پیچیده حفاری افقی و هیدرولیک آن را از صخره‌های شل استخراج می‌کند.
توسعه نفت شل آمریکا بسیاری از اعضای اوپک را غافلگیر و سلطه آنها روی بازار را تضعیف کرده است. هر چند برخی کارشناسان بر این نظرند که: تولید و رونق نفت شل آمریکا تاثیری بر تولید نفت اوپک ندارد؛ اما بسیاری نیز معتقدند با این وضعیت قیمت‌ها احتمالا به 60 دلار در هر بشکه سقوط خواهد کرد. اما جدا از این تحلیل‌ها و تاثیر نفت شل آمریکا بر کاهش قیمت نفت اوپک در سال‌های گذشته، آنچه در نشست اخیر اوپک موجب کاهش قیمت‌ها شد مخالفت کشورهایی چون عربستان، امارات، کویت و قطر با کاهش تولید نفت بود، اقدامی که به اعتقاد تحلیلگران، گام تازه عربستان با همراهی آمریکا برای فشار بر ایران و روسیه محسوب می‌شود.

 فشار عربستان بر ایران و روسیه 
 با آغاز مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 از سال گذشته و گفت‌وگوهای مستقیم ایران و آمریکا برای حل یکی از پرونده‌های بزرگ ديپلماتيك تاریخ، نگرانی عربستان از نزدیکی تهران و واشنگتن و از دست دادن نقش محوری‌اش در منطقه آغاز شد. ریاض هرچند در ابتدا تلاش کرد با قهری دیپلماتیک به مبارزه با نزدیکی ایران و آمریکا بپردازد اما درنهایت چاره کار را گفت‌وگو با ایران و آمریکا دانست. از این رو تلاش کرد تا با دعوت از محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و هاشمی‌رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، به عربستان راه را برای حل اختلافاتش باز کند. حسن روحانی نیز با آغاز به کار دولت یازدهم از عربستان به عنوان یکی از کشورهایی یاد کرد که خواستار تعامل بیشتر با آن بود، اما این خواسته‌ها و نامه‌نگاری‌ها  برای کنار رفتن ابرهای تیره در روابط دو کشور تاکنون نتیجه بخش نبوده است. آخرین دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 در وین پایتخت اتریش و حضور سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان در فرودگاه وین برای گفت‌وگو با جان کری وزیر خارجه آمریکا، به باور برخی از تحلیلگران عمق نگرانی ریاض را از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای نشان می‌داد. در این میان برخی نیز بر این نظرند که سفر سعود الفیصل به وین یک روز مانده به پایان مذاکرات هسته‌ای در کنار فشار رژیم‌صهیونیستی معادله را برای توافق ایران و 1 +5 در آخرین ساعات به هم زد.  دو روز پس از پایان مذاکرات هسته‌ای 1 +5، نشست اعضای اوپک در وین برگزار شد و نتیجه آن نیز مخالفت عربستان با کاهش تولید نفت بود. اقدامی که 10 روز پیش از ارائه لایجه بودجه دولت یازدهم به مجلس می‌توانست کل برنامه‌ریزی اقتصادی کشور را برای سال آینده تحت تاثیر قرار دهد.  روزنامه «وال استریت ژورنال» اما در تحلیلی متفاوت از توافق پشت‌پرده مقامات عربستان سعودی و ایالات‌متحده برای کنترل کردن و پایین نگه داشتن قیمت نفت خبر می‌دهد. به گفته این روزنامه، آمریکا قصد دارد با پایین نگه داشتن قیمت نفت در مذاکرات هسته‌ای از ایران امتیاز بگیرد. همچنین اعمال فشار بر روسیه برای اینکه این کشور دست از حمایت خود از دولت اسد بردارد، در رأس سیاست خارجی آمریکا و عربستان سعودی قرار دارد. 
در این میان به اعتقاد برخی تحلیلگران هدف از اتحاد نفتی میان آمریکا و عربستان علیه ایران و روسیه، فشار آوردن بر این دو کشور، زمین‌گیر کردن اقتصاد آنها و به‌ویژه تضعیف موقعیت ایران در مذاکرات هسته‌ای است. همچنین با توجه به تمدید 7ماهه مذاكرات و سایه خطر ایران برای عربستان كاهش قدرت اقتصادی ایران و متعاقب آن ضعف ایران در سیاست خارجی به اولویت نخست عربستان تبدیل شده است. پیش‌بینی‌های جهانی حاکی از آن است که سعودی‌ها و دیگر تولیدکنندگان حاشیه خلیج‌فارس به مدد ذخایر ارزی بزرگ خود می‌توانند چنین رقابت و دوره کاهش قیمت‌ها را تحمل کنند اما دیگر اعضا مثل ونزوئلا، اکوادور، لیبی، ایران، نیجریه و عراق شرایط سختی را سپری خواهند کرد. خبرگزاری رویترز نیز در تحلیلی نوشته است قیمت نفت روند نزولی خود را ادامه می‌دهد و نباید انتظار داشت که قیمت نفت به این زودی افزایش پیدا کند.

 بودجه 70 دلاری 
از این رو یک هفته پیش از موعد ارائه لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی (۱۵ آذر) علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد و دارایی اعلام کرد که دولت قصد دارد در پیش‌بینی بهای نفت محتاطانه عمل کند تا در صورت ادامه روند کنونی سقوط قیمت‌ها دچار مشکل نشود. بر این اساس بهای هر بشکه نفت در بودجه سال آینده ۷۰ دلار در نظر گرفته می‌شود و قیمت دلار مانند بودجه جاری ۲۶۵۰ تومان محاسبه خواهد شد.  روز گذشته نیز غلامرضا کاتب سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به سقوط جهانی قیمت نفت اعلام کرد که دولت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۴، قیمت هر بشکه نفت خام را ۷۰ دلار در نظر گرفته است. 
 در چنین شرایطی روز گذشته نیز حسن روحانی رئیس‌جمهوری ايران اعلام کرد: «به‌رغم اینکه دست‌های توطئه‌گر در منطقه و جهان، قیمت نفت را کاهش دادند و تصور می‌کنند برای ایران اسلامی و مسیر توسعه کشور مشکلی فراهم کردند، ملت ایران بدانند که دولت در هفته آینده بودجه را بدون کسری تقدیم مجلس شورای اسلامی خواهد کرد.»


Read more: http://www.donya-e-eqtesad.com/news/845128/#ixzz3M2vtL9HY